Yüzyıllardır dünyanın birçok farklı yerinde geleneksel alternatif olarak kullanılan tarçın, pek çok yiyecek türünde değerlendirilir. Özellikle sindirim ve mide şikayetleri üzerine önemli katkılar sağlayan tarçın, daha birçok farklı faydası ile öne çıkıyor. Peki, tarçının faydaları nelerdir, neye iyi gelir? Çubuk tarçının cilde ve saça ne faydası vardır? İşte detaylar…
Tarçın Nedir?
Defnegiller familyasından gelen ağaçtan elde edilen tarçın kabuğu, birçok baharat gibi Güney Asya kökenlidir. Kokusundan da anlaşılacağı gibi kokulu bir ağaç cinsi olan tarçın ağacı gövdesindeki iç kabuktan tarçın elde edilir.
Önce soyulan ardından iç içe geçirilerek görmeye alışkın olduğumuz tarçın çubuk halini alır ve çubuk halindeki kabukları öğütülerek toz haline getirilir. Toz haliyle ise kabuk haline oranla aromatik lezzetini daha kuvvetli bir şekilde hissettirir.
Koyu bakıra benzer rengi ile sadece hoş kokulu bir lezzet olmakla kalmayan tarçın rengi ile de tatlıları süslemek için akla gelen ilk baharattır. Mutfaktan çok farklı kullanım alanları bulunsa da geleneksel olarak sütlü tatlılara yakıştırılan tarçın, kokusu ve lezzeti sayesinde antik dönemlerden beri kullanılan insanlık tarihinin en eski ve en ünlü baharatlarından biridir.
Tarçın Neye İyi Gelir?
Tarçın, sadece lezzet katmakla kalmaz, aynı zamanda sağlık için değerli bir besindir. Fonksiyonel besinler arasında öne çıkar; çünkü sağlığa olan olumlu etkileriyle bilinir. Birçok tatlı tarifine tat vermesinin yanı sıra, sağlık üzerindeki etkileriyle de dikkat çeker.
Orta çağdan beri öksürük, boğaz ağrısı, hatta artrit gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan tarçın, günümüzde bilimsel araştırmalarla desteklenen faydalarıyla tanınır. Antioksidan özellikleriyle bağlantılı olarak, sağlığı korumada etkili olduğu düşünülmektedir.
Tarçın, metabolizmayı hızlandırabilir, kan şekerini dengeleyebilir ve anti-enflamatuar özellikleriyle bilinen bir baharattır. Sindirimi destekler, kan dolaşımını iyileştirir ve hatta beyin fonksiyonlarını güçlendirebilir. Bu yararları, düzenli tüketildiğinde sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
Bu nedenle, tarçın sağlık açısından önemli bir besindir ve düzenli olarak tüketilmesi önerilir. Ancak herhangi bir sağlık durumu veya kullanım şekli konusunda uzman tavsiyesi almak her zaman önemlidir.
Tarçının Faydaları Nelerdir?
Tarçın, Türk mutfağında sıkça kullanılan ve lezzetiyle tanınan bir baharat olmasının yanı sıra sağlık açısından birçok faydası olan değerli bir baharattır. Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar, özellikle diyabet üzerindeki etkileriyle tarçının sağlık bilincine sahip bireyler arasında daha fazla tercih edilmesini sağlamıştır. Özellikle çubuk tarçının sağladığı faydalar, diyabet hastaları için önemli bir ilgi odağı haline gelmiştir. İşte tarçının faydaları;
1) Antioksidan Etkisiyle Bağışıklığı Güçlendirir
Antioksidanlar vücut için zararlı maddelerin vücut dışına atılmasını kolaylaştırır. Tarçın içindeki antioksidanlar sayesinde daha dinç ve dirençli bir vücuda sahip olmamızı sağlar.
2) Enfeksiyonlarla Savaşır
Havaların soğuması ile herkesin karşılaştığı soğuk algınlığı, nezle, öksürük veya solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklara karşı faydalı olur ve iyileştirme özelliğinin yanında vücut direncini arttırarak hastalıklardan korunmayı destekler.
3) Diyabet ile Mücadeleyi Destekler
Kan dolaşımına faydalı olan tarçın, insülin direncini arttırır. Özellikle tip 2 diyabetliler için önerilen bir baharattır. Tarçını kimler kullanamaz derseniz çok düşük şeker değerleriyle mücadele eden kişilerin kullanmaması önerilir.
4) Nörodejeneratif Rahatsızlık Riskini Düşürür
Tarçın kokusundaki rahatlatıcı etki depresyon ve sinire iyi gelir. Özellikle stres nedenli depresyona karşı etkilidir ve keskin kokusu ile zihin açıcı doğal bir kaynaktır. Ayrıca çağın en ciddi hastalıklarından olan Alzheimer hastalığına karşı tahrip olan beyin hücrelerini onardığı kanıtlanmıştır.
5) Emziren Annelerin Sütünü Artırır
Bazı araştırmalar emziren annelerin tarçın baharatını tükettiklerinde sütünün çoğaldığını göstermiştir. Tarçın ayrıca gebelik döneminde kilo alımıyla oluşabilecek çatlaklara karşı önlem niteliğinde de tüketilebilir çünkü cildin esnekliğini artırabilmektedir.
6) Kilo Vermeyi Kolaylaştırır
Özellikle tarçın çayı düzenli tüketildiğinde yağ eritmeye yardımcı olarak kolesterolü düşürmeyi sağlar. Bu özelliği ile diyet yapanların en büyük yardımcısıdır.
7) Ağız ve Diş Sağlığı Dostudur
Antibakteriyel özelliği ile diş çürümelerini yavaşlatan besin, diş etinde ve diş üzerinde oluşan bakterileri temizler. Özellikle ağız gargarası olarak kullanıldığında diş ve ağız sağlığını düzeltmeye yardımcı olur. Toz tarçın neye iyi gelir diye merak ediyorsanız toz tarçınlı suyla gargara yaparak sonuçları gözlemleyebilirsiniz.
8) Bağırsakları Rahatlatır
Geleneksel tıpta bağırsak sorunlarına karşı kullanılan en etkili besinlerden biri olan tarçın, bağırsaklarda ve midede oluşan şişkinlik ve gaz sorunlarına karşı kullanılan doğal bir çözümdür. Suyla karıştırılarak ve çay olarak tüketildiğinde bağırsak rahatsızlıklarını gidermekle kalmayıp sindirim sistemini düzenlediği bilinir. Tarçının mideye faydaları ile şişkinlik hissini azaltabilirsiniz.
9) Cilde İyi Gelir
Tarçın, antimikrobiyal, antiseptik ve antienflamatuar özellikleriyle sivilceleri önlemeye ve tedavi etmeye, gözenekleri küçültmeye ve sağlıklı, temiz ve pürüzsüz bir cilt sağlamaya yardımcı olur. Cilde faydası nasıl? 3 çay kaşığı bal, 1 çay kaşığı tarçın ve 1/2 hindistan cevizi tozu ile bir maske hazırlayın. Gözenekleri açmak için yüze ılık su uygulayın, maskeyi yüze uygulayın ve yaklaşık 15 dakika bekletin. Ilık suyla iyice durulayın ve nemlendirin. Haftada bir yapıldığında etkisini gösterecektir.
10) Kanseri Önler
Tarçının faydaları İbrahim Saraçoğlu tarafından da altı çizilen bir konudur. Saraçoğlu şifalı baharın özellikle kanser konusunda önleyici özelliğine vurgu yapar. Tarçın nitrozamine bağlı bağırsak kanserine karşı önleyicidir.
11) Ağrıları Dindirebilir
Tarçın, hem sistemik hem de spesifik inflamasyonu azaltmada yardımcı olabilir. Sistemik inflamasyon kronik hastalıklarda artışa neden olan önemli bir sorundur. Düzenli tarçın tüketmek, sistemik inflamasyonun önemli ölçüde azalmasına katkı sağlayabilir. Ayrıca spesifik inflamasyonun azalması, artrit ağrıları, baş ağrıları ve diğer ağrıların dindirilmesi anlamına gelir. Bu aynı zamanda tarçının kan dolaşımını arttırmasının bir sonucudur.
12) Regl Ağrılarına İyi Gelir
Kadın hastalıklarından polikistik over sendromu, semptomları yönetilmesi gereken bir hastalıktır. Tarçın bu yolda destekçi olabilir. Polikistik over sendromu yaşayan kadınlar, kilo almaya meyillidir. İnsülin direncinin yönetimi bu noktada önemlidir. Bir araştırmaya göre, tarçın polikistik over sendromu olan kadınlarda insülin direncini azaltıyor. Tarçın, ağır adet kanamalarının da hafifletilmesini sağlamaya yardımcıdır.
13) Alzheimer Hastalığında Destek Kuvvet Sağlar
Alzheimer ve Parkinson, son yıllarda yaygın hale gelmesiyle dikkat çeken hastalıklar oldu. Bu hastalıkların tamamen tedavi edilememesi nedeniyle semptomlarını kontrol altına almak önemlidir. Bu hastalıklarla mücadelede tarçın tüketimi olumlu bir katkı sağlayabilir. Çünkü tarçının nöronlara yardımcı olduğu ve motor işlevleri geliştirdiği bilinir.
14)Cinselliğe faydaları
Tarçın kabuğu, vücut ısısını yükselterek onu güçlü bir cinsel uyarıcı yapar. Sarhoş edici bir kokuya sahip olan bu kahverengi baharat aynı zamanda kan damarlarının genişlemesini sağlar ve hormonların salgılanmasını uyarır. Tarçın, tek başına veya diğer bitkilerle karıştırılarak infüzyon olarak alındığında afrodizyak olarak en etkilidir.
15) Böcek Savar
Tarçın doğal bir böcek ilacı olabilir. Tarçın yağı özellikle bazı akarlara karşı doğal bir böcek kovucudur. Ancak bununla ilgili daha çok araştırmaya ihtiyaç var.
Tarçının Zararları Nelerdir?
Pek çok sağlıklı üründekine benzer şekilde tarçın da gereğinden fazla tüketildiğinde çeşitli zararları olabilmektedir.
İşte tarçının öne çıkan zararları;
- Tarçının fazla tüketimi karaciğer yetmezliği sorununa neden olabilmektedir.
- Tarçın cilt için kullanıldığında kimi zaman tahriş edici etkide bulunabilir.
- Olması gerekenden fazla tüketildiği zaman kalp çarpıntısına yol açabilir.
- Boğulmaya neden olabilme ihtimalinden dolayı su olmadan tarçın tozunun yutulması tavsiye edilmez.
- Tarçının fazla tüketimin mide hasarına neden olabilir.
- Bilinçsiz bir şekilde tarçın kullanımının arttırılmasına böbreklere de zarar verebilir.
- Özellikle hamilelik döneminde rahim kasılmalarına neden olabildiği için tarçın tüketimi tavsiye edilmez.
Bir çay kaşığı tarçın neler içerir?
Bir çay kaşığı toz tarçın (2.6 gram) şunları içerir:
- Enerji: 6.42 kalori
- Karbonhidratlar: 2,1 g
- Kalsiyum: 26.1 miligram (mg)
- Demir: 0.21 mg
- Magnezyum: 1.56 mg
- Fosfor: 1.66 mg
- Potasyum: 11,2 mg
- A vitamini 0.39 mikrogram
Öte yandan 2.6 gram tarçında aynı zamanda eser miktarda B ve K vitamini, antioksidanlar olan kolin, beta-karoten, alfa-karoten, beta-kriptoksantin, likopen, lutein ve zeaksantin de mevcuttur.
Günlük Kullanım Dozu Nedir?
Kasia tarçın zengin kumarin kaynağıdır. Seylan tarçın ise yalnızca az miktarda kumarin bulunur. Günlük tüketim dozunu belirlerken tüketilen tarçının çeşidi de çok önemlidir fazlasıyla dikkat edilmelidir. Ne yazık ki, çok sayıda çalışma, fazla tüketilen kumarinin, karaciğer toksisitesi ve hasara neden olabileceğini bulmuştur. Seylan tarçınının bir gramında 0,1 miligram kumarin varken, Çin tarçınında 3,8 miligram. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) tarafından yapılan değerlendirmede 70 kiloluk bir birey için günlük en fazla alınabilecek kumarin miktarı 7 miligram olarak belirlenmiş.
Tarçın Nasıl Tüketilmelidir?
Tarçın, çok çeşitli kullanım şekilleriyle sağlık ve lezzet konusunda büyük bir esneklik sunar. Faydalarından en iyi şekilde yararlanmak için aşağıdaki yöntemleri deneyebilirsiniz:
- Yemeklerde ve tatlılarda kullanım: Tarçın, yemeklere ve tatlılara lezzet katmak için mükemmel bir baharattır. Çeşitli tatlı tariflerinde, keklerde, kurabiyelerde ve yoğurt üzerinde kullanılabilir. Ayrıca sebze yemekleri veya kızarmış meyvelerle birlikte de lezzetli bir kombinasyon oluşturabilir.
- Tarçın çayı: Bir fincan sıcak suya bir çubuk tarçın veya bir çay kaşığı toz tarçın ekleyerek tarçın çayı hazırlayabilirsiniz. Kaynamış suya tarçını ekledikten sonra yaklaşık 5-10 dakika demlemeye bırakabilirsiniz. Ardından isteğe bağlı olarak bal veya limon ile tatlandırabilirsiniz. Bu çay, gün içinde tüketebileceğiniz rahatlatıcı bir içecek olabilir.
- Tarçın yağı: Piyasada bulunan güvenilir markaların tarçın yağını cilt bakımı için kullanabilirsiniz. Cilde uygulanacaksa, az miktarda yağ ciltteki sorunlu bölgelere nazikçe masaj yaparak sürebilirsiniz. Ayrıca, sırt veya bel gibi ağrılı bölgelere tarçın yağı ile masaj yaparak rahatlama sağlayabilirsiniz. Ancak, tarçın yağını cilde uygulamadan önce cildinizin bir küçük bölgesinde test etmek, olası alerjik reaksiyonları önlemek için önemlidir.
- Dikkat edilmesi gerekenler: Tarçın genellikle yan etkisi az olan bir baharattır, ancak bazı durumlarda uygun olmayabilir. Özellikle kronik hastalıkları olanlar, düzenli ilaç kullananlar ve alerjik reaksiyonları olan kişiler tarçın tüketmeye başlamadan önce doktorlarına danışmalıdır. Hekim onayı alındıktan sonra tarçını güvenle bir baharat olarak, çay olarak veya yağ olarak kullanabilirler.
Tarçın, sağlık için faydalı bir baharat olmasının yanı sıra çeşitli tüketim yöntemleriyle günlük hayatta kolaylıkla kullanılabilir. Ancak herhangi bir sağlık durumu veya özel durumunuz varsa, uzman görüşü almak her zaman önemlidir.
Tarçın Hangi Yemeklerde Kullanılır?
İşte en lezzetli, en keyifli kısma geldin sevgili şefim. Bu mis kokulu egzotik baharatı hangi yemeklerde kullanabilirsin bir bakalım:
- Tarçını pankeklerde kullanabilirsiniz. Tüm pankek tariflerine tarçın çok yakışır.
- Bir klasik olan havuçlu, tarçınlı cevizli kek bu listede kesinlikle yer almalı. Ancak yalnızca bu tarifte değil pek çok meyveli kek tarifinde tarçın dokunuşu keki başka bir boyuta taşır.
- Elmayla tarçının uyumu eşsizdir. Elmalı kurabiyeler, tartlar ve hatta sadece dilimlenip fırına sürülmüş elmalara bile tarçın çok yakışır.
- Tavuklu yemeklerle tarçının uyumu da oldukça şaşırtıcı olabilir. Kırma Tavuk Kebabı’nı deneyebilir tarçın ve kuru kayısının tavuğa verdiği lezzete herkesi hayran bırakabilirsiniz.
- Tarçını daha önce denemediğin farklı reçetelerde de kullanabilirsiniz. Mesela tarçınlı sigara böreği, kızarırken etrafa yaydığı koku ile bile tüm misafirlerinizi cezbeder.
- Tarçın ve kestanenin uyumunu test etmek istersen tarçınlı ve kestaneli bir pilav, sizin imza tarifiniz olabilir.
- Kırmızı etle tarçının uyumu da damak çatlatacak kadar güzeldir. Örneğin; Maydanozlu Yahniyi deneyebilir ve tarçın, maydanoz ve kuzu etinin uyumuna aşık olabilirsiniz.
- İşte bir atıştırmalık alternatifi: Tarçınlı patlamış mısır. Eğer şimdiye dek denemediyseniz misafirlerinize sunmak için hemen denemelisiniz. Tarçınlı patlamış mısır, ezber bozan cinsten.
- Boza ve salep gibi kış içeceklerini üstünde tarçın olmadan hayal etmek bile zor.
- Sütlü tatlılara da ayrıca çok yakışan tarçın, sütlaç ve tavuk göğsü gibi tatlıların vazgeçilmezi.
- Sonbahara ayrıca yakışan bir baharat olan tarçını, yine sonbaharın vazgeçilmezi balkabağı ile kullanabilirsiniz.
- Son yılların popüler yiyeceklerinden olan tarçınlı rulolar ise lezzetiyle misafirlerinin aklınızı başınızdan alan güzelliklerden.
Tarçın Kürleri Çeşitleri
Tarçın, saymakla bitmeyen faydaları ile genellikle tarçın kürü şeklinde karşımıza çıkar. Zayıflamak için kullanılan tarçınlı su, zor kilo verenlerin kurtarıcısı olur. Tarçınlı süt ve tarçınlı zencefille birlikte tarçın ve bal kürleri yüksek besleyici değerleri ile solunum yolu enfeksiyonlarından bağışıklık sistemini güçlendirmeye kadar birçok fayda sağlayarak deneyenleri şaşırtır.
Özellikle tarçınlı süt kemik gelişimini destekler ve yemesi en lezzetli kürlerden biri olmakla yetinmeyip doğru tüketildiğinde zayıflamayı destekleyerek diyet menülerinin en tatlı eşlikçisi olur. Zayıflama demişken limonlu tarçınlı yeşil çayı unutmamak gerekir. Tarçın tam bir sağlık kaynağı olan yeşil çaya enfes bir tat katar ve keyifle içeceğiniz sağlıklı çaylardan biri olur.
Sadece tarçınlı su içmek ne işe yarar diye düşünüyorsanız tarçının faydalarını bu şekilde de görebilirsiniz. Tarçın günde ne kadar tüketilmeli derseniz günde en fazla 1 çay kaşığı olacak şekilde tarçın tüketmek dengeli olacaktır.
Çubuk Tarçın Nasıl Kullanılır?
Çayınızın içine bütün bir tarçın çubuğu koyabilirsiniz. Suyun kırmızımsı kahverengiye dönüşeceğini fark edeceksiniz. Ayrıca tarçını seçtiğiniz bir çay poşetine karıştırabilir ve sağlık yararlarından oluşan bir güç merkezi içmenin tadını çıkarabilirsiniz. Tarçını herhangi bir çorbanın et suyuna da katabilirsiniz. Ev yapımı bir çorbanın içine bir tarçın çubuğu atarak faydalarından maksimum şekilde yararlanabilirsiniz. Krep ve diğer hamurların içerisine tarçının toz halini kullanmanız da mümkündür. Aroma ve sağlık yararlarını artırmak için toz tarçın her şeyin üzerine serpilir. Özellikle kış aylarında sahlep ve sütler tarçınsız içilmez.
Tarçın Nasıl Saklanmalı?
Tarçın, taze kalması ve aromasını koruması için uygun bir şekilde saklanmalıdır. Tarçını bayatlamaması için dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar:
- Hava geçirmez kavanoz veya kap: Tarçını, ağzı sıkıca kapatılmış bir cam kavanozda veya hava geçirmez bir kapta saklamak en iyisidir. Bu tarz kaplar, tarçının nem ve hava ile temasını önler, böylece tazelik ve aromasını uzun süre korumasına yardımcı olur.
- Serin ve kuru bir ortam: Tarçın, serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Isı ve nem, baharatların bayatlamasına neden olabilir, bu yüzden ışık almayan serin bir yer idealdir. Mutfak dolapları veya kapalı bir dolap bu amaç için uygundur.
- Paketin sıkıca kapatılması: Tarçının paketini açtıktan sonra, her kullanımdan sonra ağzını sıkıca kapatmak önemlidir. Bu, tarçının havayla temasını azaltarak tazeliğini korumaya yardımcı olur.
- Toz ve çubuk tarçın: Hem toz tarçını hem de çubuk tarçını aynı şekilde saklamak önemlidir. Çubuk tarçın uzun süre tazeliğini koruyabilir, ancak toz tarçın daha çabuk bayatlayabilir, bu nedenle her ikisi için de dikkatli saklama koşulları gereklidir.
Bu adımları takip ederek, tarçınızın tazeliğini ve aromasını uzun süre koruyabilirsiniz. Doğru saklama yöntemleri, tarçının kalitesini ve lezzetini muhafaza etmede büyük önem taşır.
